logo NG dubbel rood 2 non bold   


   
Pierre Cuypers
 

Petrus Josephus Hubertus (Pierre) Cuypers
Pierre Cuypers
Pierre Cuypers
Persoonsinformatie
Geboortedatum 16 mei 1827
Geboorteplaats Roermond
Overlijdensdatum 3 maart 1921
Overlijdensplaats Roermond
Cuypers rond 1905
 
De oude Cuypers met zijn ridderorden waaronder de door hem ontworpen Orde van Oranje-Nassau

Petrus Josephus Hubertus (Pierre) Cuypers (Roermond, 16 mei 1827 – aldaar, 3 maart 1921) was een Nederlands architect.


Zijn naam wordt vaak in een adem genoemd met het Rijksmuseumgebouw (1876-1885) en het Centraal Station (1881-1889), beide in Amsterdam. Cuypers was echter in de eerste plaats een architect van kerken. Hij ontwierp meer dan 100 kerken, waarvan er ongeveer 70 werden gebouwd. Daarnaast ontwierp Cuypers kapellen en kloosters en restaureerde hij tientallen oude kerken, waarbij de restauratie vaak samenging met een uitbreiding en/of metamorfose in Cuypers' stijl. Behalve kerken restaureerde hij een groot aantal andersoortige monumenten. Ook was hij de ontwerper van de troon waarop de koning elk jaar tijdens Prinsjesdag de troonrede uitspreekt. Deze troon stamt uit 1904.

Cuypers' invloed beperkte zich niet tot zijn vele eigen leerlingen, ook architecten als H.P. Berlage en Michel de Klerk zijn in grote mate door hem beïnvloed. De architect werd verketterd en vereerd. Sommige niet-katholieken vonden dat hij met zijn architectuur Nederland terugvoerde naar de 'donkere middeleeuwen'. De door hem ontworpen neogotische interieurs zijn in latere jaren welhaast stelselmatig verminkt. Begin eenentwintigste eeuw worden echter miljoenen uitgetrokken om gebouwen als het Centraal Station en het Rijksmuseum weer in oude luister terug te brengen.

Het jaar 2007-2008 werd uitgeroepen tot het Cuypersjaar ter gelegenheid van zijn 180e geboortedag. In september 2007 verschenen een uitgebreide monografie en de eerste biografie over Cuypers.  

In de regio tekende Cuypers voor de Sint Augustinuskerk, de Sint Augustijnenkerk (beide verwoest op 22 februari 1944 met het bombardement) en de tijdens dat bombardement zwaar beschadigde Jezuïetenkerk, welke na WOII deels is vervangen onder de naam Petrus Canisiuskerk, beter bekend als de Molenstraatkerk. Slechts het Kolpinghuis, wat eveneens van Cuypers' hand kwam, bestaat nog, alsmede de zogenoemde Dennenstraatkerk. 

Biografie:  
Cuypers was de zoon van een kerkenschilder en groeide op in een omgeving waarin belangstelling voor kunst werd aangemoedigd. Na zijn opleiding aan het Stedelijk College te Roermond vertrok hij in 1844 naar Antwerpen om er aan de Kunstacademie architectuur te studeren. Hier kreeg hij les van Frans Andries Durlet, Frans Stoop en Ferdinand Berckmans, allen pioniers van de neogotiek in België. Cuypers was een goede leerling; in 1849 slaagde hij en behaalde hij de Prix d'Excellence. Een van zijn examenstukken was het ontwerp voor een neogotische kerk.

Na een rondreis door het Duitse Rijnland, waar hij onder meer de in aanbouw zijnde Dom van Keulen bezocht, keerde hij terug naar Roermond, waar hij in 1851 tot stadsarchitect werd benoemd. In 1852 richtte hij met F. Stoltzenberg het Atelier Cuypers-Stoltzenberg op, waar kerkelijke kunst en meubelstukken werden vervaardigd. In Cuypers' woonhuis bij het atelier, dat hij in 1853 bouwde, is heden het Cuypershuis gevestigd.  

Gemetselde gewelven:   
Cuypers was de eerste Nederlandse architect die zich verdiepte in de constructie-eigenschappen van de gotiek en het ook aandurfde die principes in de praktijk te brengen. Zo was hij de eerste architect sinds eeuwen die weer gemetselde gewelven toepaste. Zijn concurrent, de Duitser Carl Weber, die oorspronkelijk uit Keulen afkomstig was maar zich later eveneens in Roermond vestigde, toonde weliswaar een vergelijkbare interesse, maar was conservatiever bij de toepassing van zijn kennis. Hoewel Weber waarschijnlijk de eerste in Nederland was die een neogotische kerk bouwde, was het Cuypers die voor een echte ommezwaai zorgde. Geleidelijk werd het decoratief toepassen van gotische vormen vervangen door de echte neogotiek, waarbij de bouwkundige principes van de gotiek minstens zo belangrijk zouden zijn als de vormen. Om zijn kennis van de gotiek te vergroten volgde Cuypers in ca. 1854 enkele lessen bij de Franse architect E.E. Viollet-le-Duc, met wie hij bevriend raakte. Doordat Cuypers over een eigen werkplaats voor kerkelijke kunst beschikte was hij in staat kerken compleet met interieur te leveren.

Cuypers' werk trok de aandacht van de katholieke schrijver Joseph Alberdingk Thijm, die Cuypers' neogotische werk in het blad Dietsche Warande als de ware katholieke architectuur beschreef. Inderdaad zou na het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie in 1853 de neogotiek snel de katholieke stijl bij uitstek worden. Alberdingk Thijms reclame voor Cuypers had tot gevolg dat de architect vanaf 1859 ook boven de grote rivieren ging bouwen, te beginnen met de Sint-Laurentiuskerk in Alkmaar.

Eén van zijn eerste grote projecten waarbij hij de neogotiek toepaste, was bij het herstel van de Sint-Petrus' Stoel van Antiochiëkerk in Sittard. De in 1857 door brand verwoeste barokke torenspits werd in 1861 vervangen door een neogotisch ontwerp van Cuypers.

Pierre Cuypers is tweemaal getrouwd geweest: Zijn eerste huwelijk was in 1850 met Rosalia Vandevin uit Antwerpen. Ze kregen twee dochters, maar moeder en de tweede dochter stierven aan tuberculose in 1855.

In 1859 trouwde Cuypers met Alberdingk Thijms zuster Antoinette, die een begaafd zangeres was. Uit dit huwelijk werden 2 zoons en 3 dochters geboren, onder wie zoon Joseph, die later eveneens een beroemd architect werd.

Franse invloed:  
Cuypers' kerkelijke werk was aanvankelijk sterk beïnvloed door de 13e-eeuwse Franse gotiek. Volgens Alberdingk Thijm moest de gotiek eerst opnieuw ontdekt worden voordat de architectuur verder kon worden ontwikkeld omdat de Reformatie voor een breuk in de traditie had gezorgd. Omdat Alberdingk Thijm de inheemse laat-gotiek als inferieur beschouwde moest de breuk eerder worden hersteld, namelijk met het hoogtepunt van de gotiek. Verspreid over Nederland bouwde Cuypers een groot aantal kerken waarin deze Franse invloed een vooraanstaande rol speelde. Hoogtepunten uit deze eerste perioden zijn onder andere de Sint-Lambertuskerk in Veghel en de Sint-Catharinakerk in Eindhoven. In beide gevallen moest een middeleeuwse kerk wijken voor de nieuwbouw. Dit is kenmerkend voor Cuypers' vroege periode: de herbouw van de katholieke kerk als instituut was belangrijker dan het bewaren van het architectonische verleden van de kerk. In datzelfde licht moet ook Cuypers' kerk in Oudenbosch gezien worden. In dit geval echter zondigde hij, door de opdracht een kopie van de Sint-Pieterskerk in Rome te bouwen, tegen zijn eigen principes over neogotiek en eerlijk materiaalgebruik. Het resultaat was een enorme kerk in de door hem zo verfoeide neoclassicistische stijl, compleet met pleisterwerk en met marmerpatronen beschilderd hout.

Naast de bouw van vele nieuwe kerken en enkele wereldlijke gebouwen leidde Cuypers een groot aantal restauraties in binnen- en buitenland. Cuypers' opvattingen over restauraties zijn later vaak bekritiseerd; niet zelden hield restauratie in dat het uiterlijk van het gebouw danig werd aangetast om te voldoen aan een ideaalbeeld van de betreffende stijl of aan het idee hoe de oorspronkelijke bouwers het gebouw hadden bedoeld. Een vroeg voorbeeld hiervan is de omvangrijke restauratie van de Munsterkerk in Roermond, waarbij Cuypers twee oorspronkelijke torens liet vervangen door nieuwe, een barokke toren liet slopen en twee andere, onvoltooide torens sterk liet verhogen. Mede vanwege de ophef rond deze restauratie besloot Cuypers in 1865 zijn geboortestad te verlaten en zich te vestigen in Amsterdam, waar hij op eigen grond de Vondelstraat liet aanleggen, met huizen en een kerk naar eigen ontwerp, de Vondelkerk. In Amsterdam bouwde Cuypers in totaal zes kerken. In de meeste gevallen moest de architect de beperkte beschikbare ruimte optimaal benutten. De grotendeels wigvormige Maria Magdalenakerk uit 1889-1891 (gesloopt in 1968) was misschien wel Cuypers' grootste prestatie.

Verstandhouding met Aartsbisdom Utrecht:   
Vanaf ca. 1870 ontwikkelde Cuypers zijn stijl verder door ook invloeden uit inheemse varianten van de gotiek te verwerken. Deels komt dit voort uit de macht van het St. Bernulphusgilde in het Aartsbisdom Utrecht, waar onder bescherming van mgr. Schaepman deze Utrechtse School van de neogotiek, met name de architect Alfred Tepe, een belangrijke positie had. Wanneer Cuypers in dit grote gebied opdrachten wilde binnenhalen, moest hij zich conformeren naar de opvattingen van het gilde. Zo werd hij tot twee keer toe, respectievelijk bij de Sint-Vituskerk in Bussum (1883) en bij de Sint-Jozefkerk in Groningen (1886), gedwongen de, door het gilde geïdealiseerde, Broederenkerk te Zutphen te kopiëren. In 1876 had hij al zijn ontwerp voor een kerk in het Friese Heeg moeten aanpassen door er elementen uit het concurrerende ontwerp van Tepe in te verwerken.

In de provincie Utrecht zou Cuypers nooit een kerk bouwen; hier kreeg Tepe vrijwel het totale monopolie. Belangrijke kerkelijke werken uit Cuypers' tweede periode zijn de Sint-Bonifatiuskerk te Leeuwarden, de Sint-Vituskerk te Hilversum, de Sint-Vituskerk in Bussum en de Sint-Petrus' Banden in Oisterwijk. Vanaf 1886 liet Cuypers geleidelijk meer werk over aan zijn zoon Joseph Cuypers, waardoor nu vaak onduidelijk is welke architect voor welk werk verantwoordelijk was. In 1894 verruilde Cuypers Amsterdam voor Valkenburg en kreeg zijn zoon de leiding over het Amsterdamse kantoor.

Dommeister:  
Ook in het buitenland heeft Cuypers een aantal kerken gebouwd, waaronder drie in België en een in Noorwegen. Op 23 september 1873 werd Cuypers benoemd tot Dombaumeister van Mainz, een functie die hij tot 1877 bekleedde. In die hoedanigheid restaureerde en vergrootte hij de Dom in die stad (hij plaatste in 1875 - 1879 een achtkantige vieringstoren op de plek van de eerder gesloopte koepel van Georg Moller) en trad Cuypers op als adviseur in bouwzaken van de bisschop. Als zodanig adviseerde hij bij de restauratie van een aantal andere kerken in het bisdom.

In eigen land werd Cuypers in 1875 lid van het College van Rijksadviseurs voor de monumenten van geschiedenis en kunst. In deze functie speelde hij een belangrijke rol bij de restauraties van met name middeleeuwse monumenten. Het was een machtige positie waarin Cuypers kon beslissen over het al dan niet toekennen van rijkssubsidies. Deze macht heeft hij meerdere malen gebruikt om middeleeuwse kerken in protestantse handen een meer oorspronkelijk (lees: katholiek) uiterlijk te geven, wat in een aantal gevallen tot conflicten leidde. In 1879 werd het College ontbonden, maar Cuypers bleef op het gebied van restauraties een autoriteit waar niemand omheen kon. Nog tot na 1900 zijn er in Nederland maar weinig restauraties geweest waarbij Cuypers niet op zijn minst als adviseur betrokken was. Net als bij de Munsterkerk in Roermond was de lijn tussen restauratie en nieuwbouw vaak erg dun. Een hoogtepunt is de herbouw van Kasteel de Haar in Haarzuilens, een kasteel in romantisch aandoende neogotiek waarbij op grote schaal gietijzer werd toegepast. In latere restauraties toonde Cuypers meer respect voor de toenmalige toestand van een gebouw en de veranderingen die een gebouw sinds de bouwtijd had ondergaan. Tussen 1888 en 1889 was Cuypers een enkel jaar voorzitter van de Maatschappij tot Bevordering der Bouwkunst.

Rijksmuseum: 
Cuypers' katholieke gezindheid was een belangrijk punt van kritiek toen hem de bouw van het Rijksmuseum in Amsterdam werd gegund. Hoewel zijn ontwerpen slechts ten dele neogotisch waren en sterk op het maniërisme uit de 17e eeuw waren gebaseerd, werd het resultaat als 'te katholiek' beschouwd, hetgeen voor voorstanders van protestantse dominantie onaanvaardbaar was. Cuypers ontwierp voor het Rijksmuseum ook een aantal bijgebouwen, in een waarvan hij zijn firma vestigde (in een ander gebouw stichtte hij een tekenschool waar hij zelf les gaf), en bemoeide zich actief met de collectievorming. In een vergelijkbare stijl als die van het Rijksmuseum bouwde Cuypers eveneens in Amsterdam het Centraal Station. Afgezien van deze twee opdrachten heeft Cuypers weinig overheidsgebouwen ontworpen.

Tot op zeer hoge leeftijd bleef Cuypers actief. Zijn laatste kerken bouwde hij in 1914 in Vlissingen en Venlo. In de jaren daarna voerde hij nog enkele restauraties uit. Hij overleed in 1921 in Roermond. Daar bevindt zich sinds 1930 naast de Munsterkerk een Cuypers-monument, vervaardigd door de beeldhouwer August Falise. Het grafmonument van Pierre Cuypers, in 2006 gerestaureerd, bevindt zich op Het Oude Kerkhof, Kapel in ’t Zand, in Roermond.  

Onderscheidingen en eerbetoon:  
De Nederlandse regering heeft Pierre Cuypers onderscheiden met het Grootkruis in de Orde van Oranje-Nassau. Hij was zoals een klein aantal andere zeer vooraanstaande kunstenaars ook Commandeur in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Koningin Wilhelmina verleende hem de zeldzame Eremedaille in Goud voor Voortvarendheid en Vernuft verbonden aan de Huisorde van Oranje. De katholieke Cuypers was Ridder in de Pauselijke Orde van Sint-Gregorius de Grote. Cuypers was Commandeur der Ie Klasse of Grootofficier in de Spaanse Orde van Isabella de Katholieke.

Trivia:  

  • In 1907 werd hij verzocht voorzitter te worden van de Ambacht en Teekenschool in Roermond, hij bleef dit tot zijn dood, in 1921. Nadat de opleiding naar nieuwbouw verhuisde in 1960/61 werd de nieuwe locatie R.K. Scholengemeenschap Dr. Cuypers gedoopt.
  • Openbaar-vervoerbedrijf Veolia vernoemde een van zijn Velios-treinen naar Cuypers.
  • In mei 2008 werd er een musical opgevoerd in het Theaterhotel de Oranjerie, gebaseerd op het leven van Pierre Cuypers. De musical was geschreven door Hans van Bergen, met muziek van Hub Boesten en stond onder regie van André van Hest.
  • In 2007 verscheen de Cuyperscode, een Alternate Reality Game over het leven en werken van Pierre Cuypers. De enorme hoeveelheid achtergrondinformatie en het spel-element maakten deze ARG geschikt voor het onderwijs. In januari 2009 verscheen deel 2 van de Cuyperscode.

Klik hier om terug te gaan naar de startpagina architecten.    

Selectie van werken (chronologisch):  
Het jaartal staat voor het begin van de bouw.

PlaatsnaamGebouwJaarOpmerkingen
Achel (België) Abdijkerk Achelse Kluis 1885
Alkmaar Sint-Laurentiuskerk 1859
Alkmaar Sint-Dominicuskerk 1866 gesloopt in 1985
Amersfoort Restauratie Koppelpoort 1885
Amsterdam Kerk Onze Lieve Vrouwe Onbevlekt Ontvangen (Posthoornkerk) 1860
Amsterdam Heilig-Hartkerk (Vondelkerk) 1870
Amsterdam Sint-Willibrorduskerk buiten de Veste 1871 gesloopt in 1970-'71
Amsterdam Vondelfontein 1873 in 1949 gesloopt en in 2009 is er een reproductie teruggeplaatst
Amsterdam Rijksmuseum 1876
Amsterdam Centraal Station 1881
Amsterdam H.H. Nicolaas en Barbara (De Liefde) 1884 gesloopt in 1990
Amsterdam Sint-Dominicuskerk 1884
Amsterdam Maria Magdalenakerk 1889 gesloopt in 1968
Asselt Restauratie en uitbreiding Sint-Dionysiuskerk 1916
Baarlo (Limburg) Restauratie H. Petruskerk 1878 opgeblazen in 1944
Blauwhuis Sint-Vituskerk 1869
Bocholtz Jacobus de Meerderekerk 1869
Bovenkerk Sint-Urbanuskerk 1875
Breda Sint-Barbarakerk 1865
Brussel Sint-Antonius van Paduakerk 1867
Bussum Sint-Vituskerk 1883
Delft Sint-Hippolytuskerk 1885 gesloopt in 1974
Demen Sint-Willibrorduskerk 1857
Den Haag Sint-Jacobus de Meerderekerk 1875
Den Haag Fontein op het Binnenhof 1885
Den Haag Kosterswoning Grote of Sint-Jacobskerk 1910 Onderdeel van restauratiewerkzaamheden onder zijn leiding tussen 1910 en 1921
Deurne Restauratie en uitbreiding Sint-Willibrorduskerk 1881 ontwerp gewijzigd in 1961
Dokkum Sint-Bonifatiuskerk 1870
Druten H.H. Ewaldenkerk 1877
Echt Restauratie en uitbreiding Sint-Landricuskerk 1870
Eindhoven Sint-Catharinakerk 1860
Groningen Sint-Jozefkerk en pastorie 1886-1887
Groningen Sint-Martinuskerk 1895 gesloopt in 1982
Haarzuilens Herbouw Kasteel de Haar 1892
Haelen Sint-Lambertuskerk 1858
Hamont (België) Ursulinenklooster (kapel) 1919
Hees Abt St Antonius 1880
Helenaveen Sint-Willibrorduskerk 1857 door brand verloren gegaan in 1944
Helmond Heilig Hartkerk 1897 gesloopt in 1955
Hilversum Sint-Vituskerk 1891
Hoeven Seminarie Bovendonk 1907
Horst (Limburg) Uitbreiding Lambertuskerk 1869 opgeblazen in 1944
Huissen Dominicanenklooster 1856
Jabeek Sint-Gertrudiskerk 1858
Kessel Kerk O.L. Vrouw Geboorte 1873 toren opgeblazen in 1944, gewijzigd herbouwd
Klimmen Restauratie Sint-Remigiuskerk 1904
Kloosterburen Sint-Willibrorduskerk 1868
Kranenburg (Gelderland) Sint-Antoniuskerk en pastorie 1856
Langenboom Sint-Josefkerk ca.1868 verloren gegaan door tornado van 10 aug. 1925
Leeuwarden Sint-Fredericus Gesticht 1881 gesloopt in 1966
Leeuwarden Sint-Bonifatiuskerk 1882
Maastricht Sint-Martinuskerk 1856
Maastricht Restauratie Sint-Servaaskerk 1870-90 westwerktoren in 1955 door brand verloren gegaan
Maastricht Restauratie Sint-Janskerk 1877-85
Maastricht Restauratie Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw 1886-1906
Mainz Restauratie Dom van Mainz 1873
Mheer Sint-Lambertuskerk 1875-81
Montfort Jachtslot Kasteel Montfort 1846 gerestaureerd in 2005-'06
Muiden Restauratie Muiderslot 1895
Nes op Ameland Sint-Clemenskerk 1878 door brand verloren gegaan in 2013
Nieuwstadt Restauratie Sint Johannes de Doper 1882
Nijmegen Restauratie Jezuïetenkerk 1858
Nijswiller Restauratie en uitbreiding Sint-Dionysiuskerk 1895
Oeffelt Sint-Salvatorkerk 1853 door brand verloren gegaan in 1944
Oisterwijk kerk Sint-Petrus' Banden 1894
Oosterhout Sint-Antoniuskerk 1907
Ospel Kerk Onze Lieve Vrouw Onbevlekt Ontvangen 1866/67
Oudenbosch H.H. Agatha en Barbarakerk 1867
Ouderkerk aan de Amstel Sint-Urbanuskerk 1867
Pey kerk Onze Lieve Vrouw Onbevlekt Ontvangen 1860
Posterholt Kasteel Aerwinkel 1856
Posterholt Grafkapel Grafkapel Geradts-Mulbracht 1865 gerestaureerd in 2010
Roermond Huis 1851
Roermond Eigen huis met werkplaats 1853
Roermond Restauratie Minderbroederskerk 1906
Ruurlo Sint-Willibrorduskerk 1868
Sappemeer Sint Willibrorduskerk 1871
Sevenum H. Fabianus en Sebastianuskerk 1879 opgeblazen in 1944
Sint Agatha Restauratie Kruisherenkerk 1858
Sint Odiliënberg Restauratie Sint-Wirokerk 1880
Sittard Restauratie Sint-Petrus' Stoel van Antiochiëkerk 1861
Sneek Sint-Martinuskerk 1872 onvoltooid
Stevensweert Stadhuis 1857
Susteren Restauratie Stiftskerk 1885
Thorn Restauratie Stiftskerk 1860
Tilburg Heilig Hartkerk 1897 gesloopt in 1976
Utrecht Restauratie Huis Zoudenbalch 1905
Valkenburg aan de Geul Kurhaus Huis ter Geul 1892
Valkenburg aan de Geul Grafkapel Habets 1892
Valkenburg aan de Geul Restauratie en vergroting H.H. Nicolaas en Barbarakerk 1904
Valkenburg aan de Geul Romeinse Katakomben 1908-13
Valkenburg aan de Geul Openluchttheater Valkenburg 1916
Valkenswaard N.H. kerk Weerderhuys 1890 groot onderhoud in 2008
Veghel Sint-Lambertuskerk 1856
Veghel Franciscanessenklooster 1869
Venlo Restauratie Sint-Nicolaaskerk (Klaaskerk) 1877 gebombardeerd in 1944
Venlo Restauratie Grote of Sint-Martinuskerk 1879 door brand verloren gegaan in 1944
Venlo Kerk Onze Lieve Vrouw Onbevlekt Ontvangen 1913 ontwerp gewijzigd in 1947
Venlo Uitbreiding Kapel van Onze Lieve Vrouwe van Genooi 1917
Venray Pastorie 1850
Venray Restauratie Sint-Petrus' Bandenkerk 1867 opgeblazen in 1944
Vlissingen Engelse kerk 1905 Gesloopt voor bouw stadhuis in 1964
Wytgaard O.L.V. Ten Hemelopnemingkerk 1871 Afgebroken in 1966
Zwolle Gedenkteken Thomas a Kempis 1919

 

Lijst van projecten:
Het jaartal staat voor het begin en/of de duur van de bouw.

Locatie Naam Functie Type Bouwperiode Verdere bijzonderheden
Piano en Muzziekkast Ontwerp 1858-1859 Voor Antoinette Alberdingk Thijm
Archiefkast Cuypers Archiefkast Ontwerpen 1860
Devotiealtaar Theodoor Cuypers Gedenkkastje Ontwerp ~1865
Alkmaar, Laat 126a Sint Dominicuskerk Kerk en pastorie Nieuwbouw 1861-1866 Bestaat niet meer
Alkmaar, Verdronkenoord 7-8 Sint-Laurentiuskerk Kerk en pastorie Nieuwbouw en decoratie 1859-1860 en 1877
Amsterdam, Amsteldijk 36 Sint-Willibrorduskerk buiten de Veste Kerk en pastorie Nieuwbouw 1864-1948 Bestaat niet meer
Amsterdam, Amstelstraat 30 Nederlandsche maatschappij voor Grond-Krediet Bankgebouw Verbouwing tot bankgebouw 1866 Bestaat niet meer
Amsterdam, Dam 12/Nieuwezijds Voorburgwal 143 Nieuwe Kerk Kerk Adviezen 1868, 1880-1907
Amsterdam, Haarlemmerstraat 126-128 Posthoornkerk Kerk en pastorie Nieuwbouw 1860-'63 en '86-'89
Amsterdam, Hobbemastraat 19 Fragmentengebouw museum Nieuwbouw 1890-1897
Amsterdam, Hobbemastraat 21 Directeurswoning Rijksmuseum Woning Nieuwbouw
Amsterdam, Hobbemastraat 25 Teekenschool Rijksmuseum school Nieuwbouw
Amsterdam, Keizersgracht 220 Kerk van het Onbevlekt Hart van Maria Kerk Meubilair en decoratie 1858
Amsterdam, Kerkstraat 136-138 Sint-Piusgesticht Gesticht Aanbouw kapel 1868 bestaat niet meer
Amsterdam, Kwakersdijk 8 Leerlooierij de Pelgrim Leerlooierij Aanbouw 1865 Bestaat niet meer
Amsterdam, Singel 88 Woonhuis Verbouwing 1865 Bestaat niet meer
Amsterdam, Spuistraat Sint-Dominicuskerk Kerk Nieuwbouw 1884-1886
Amsterdam, Spuistraat/Kalverstraat 25 Winkel met bovenwoning Ontwerp en Verbouwing 1869-1872 Bestaat niet meer
Amsterdam, Stadhouderskade 42 Rijksmuseumgebouw Museum Nieuwbouw 1863 (ontwerp) 1876-1916
Amsterdam, Vondelpark Standbeeld Joost van den Vondel Sokkel Bouw 1865-1867 Beeld van Louis Royer
Amsterdam, Vondelstraat Vondelstraat Stedenbouwkundig ontwerp Ontwerp 1865-1873
Amsterdam, Vondelstraat36-38 Dubbel woonhuis Nieuwbouw 1867-1870
Amsterdam, Vondelstraat40-42 Dubbel woonhuis Nieuwbouw 1867-1870
Amsterdam, Vondelstraat 9 en Tesselschadestraat 31 Atelier Leyerhoven Woonhuis en Atelier Aan- en verbouw 1865 Bestaat niet meer
Asselt Sint-Dionysiuskerk Kerk restauratie en uitbreiding 1916
Baarlo, Markt 2 Sint-Petruskerk Kerk Nieuwbouw 1874-'78, '90 (toren) In november 1944 opgeblazen
Berg en Terblijt, Rijksweg bij 71 H.H. Monulphus en Gondulphus Kerk Nieuw hoofdaltaar 1853 Bestaat niet meer
Blaricum, Kerklaan 17 Sint-Vituskerk Kerk en sacristie Nieuwbouw 1863-1871
Blauwhuis, Vitusdyk 27-29 Sint-Vituskerk Kerk en pastorie Nieuwbouw 1867-1871
Bocholtz, Pastoor Neujeanstraat 6 Sint-Jacobus de meerderekerk Kerk Nieuwbouw en decoratie 1868-1873
Boukoul, Graeterweg 23 Jachthuis Graeterhof Jachthuis Nieuwbouw 1853-1957
Bovenkerk (Amstelveen), Noorddammerlaan 124 Sint-Urbanuskerk Kerk Nieuwbouw 1875-1888
Boxtel, Oude Kerkstraat 20 Sint-Petruskerk Kerk Restauratie 1867 en 1917-1918
Breda, Prinsenkade Sint Barbarakerk Kerk Nieuwbouw 1860, '66-'69 en 1907 Bestaat niet meer
Breda, Torenstraat 20 Grote Kerk Kerk Restauratie 1860-'63, '76, '80-'81, 1902-18
Broekhuizen, Hoogstraat 21 Sint Nicolaaskerk Kerk Brandrestauratie 1862 Verdwenen
Brussel, Artesiëstraat 17-19 Sint-Antonius van Paduakerk Kloosterkerk Nieuwbouw en decoratie 1868-1873 en omstreeks 1890
Demen, Maasdijk 69 Sint-Willibrorduskerk Kerk Nieuwbouw 1857-1860, 1890
Den Haag, Binnenhof Binnenhoffontein Fontein 1883 Ingezet voor de wereldtentoonstelling in Amsterdam.
Den Haag, Binnenhof 14 Ridderzaal van het voormalige Paleis der Graven van Holland Overheidsgebouw Restauratie 1877 Restauratie gevels, glas-in-lood ramen, portiek, daken en spitsen op torens aan weerszijden voorgevel
Den Haag, Parkstraat 65a Sint-Jacobus de Meerderekerk Kerk Nieuwbouw 1875-1878 Rijksmonument[5]
Den Haag, Willemstraat 60 Pastorie bij Sint-Jacobus de Meerderekerk Pastorie Nieuwbouw 1877-1878 Gemeentelijk monument[4]
Deurne Liefdadigheidsgesticht Nieuwbouw 1856, 1896
Driebergen, Hoofdstraat Schaepmanmonument Gedenkteken Nieuwbouw 1908
Echt, Plats 15 Sint-Landricuskerk Kerk Restauratie, decoratie en aanbouw 1852-53 en 1872-73 De grote verbouwing en aanbouw was in 1872-73. Toren beschadigd in WO2 en nadien voorzien van een andere bovenbouw.
Eindhoven, Kerkstraat Synagoge Synagoge Nieuwbouw 1866 Bestaat niet meer
Eindhoven, Stratumseind 2 Sint-Catharinakerk Kerk Nieuwbouw en decoratie 1858-1882
Eupen Recollectenkerk Kerk Decoratie. Ontwerp hoogaltaar. 1857
Gilze, Kerkstraat 116 Kerk Sint Petrus'Banden Kerk Nieuw hoofdaltaar ~1858
Grave Kapel van Mgr. De la Geneste Kapel Nieuwbouw 1867
Grave, Hoofdwagt 1 Sint Elisabethkerk Kerk Schilderingen 1860, 1862, 1904-1906
Groningen, Hereweg Kapel R.K. Kerkhof Kapel Nieuwbouw 1879[3]
Haelen, Kerkplein 13 Sint-Lambertuskerk Kerk Restauratie, Nieuwbouw, Decoratie en Aanbouw 1857-1859
Handel Onze-Lieve-Vrouw-Tenhemelopnemingskerk Kerk Verbouwing 1902
Heibloem Heijthuizen Graanschuur en Paardenstal Nieuwbouw 1852 Op het terrein van het Alysiusgesticht.
Heiloo verbouwing Willibrordusput Put 1880-1881 in 1947 weer verwijderd
Hoei Dominicanenklooster Notre Dame de la Sartre Klooster Nieuwbouw 1869
Hoeven Herbouw koor Sint-Jan de Doperkerk Kerk Verbouwing 1884 Bestaat niet meer
Horst, Sint-Lambertusplein 16 Sint-Lambertuskerk Kerk Restauratie en aanbouw 1867-1870 Bestaat niet meer
Huissen, Kloosterlaan 1 Klooster en kapel Nieuwbouw, aanbouw en decoratie 1858
Jabeek, Dorpstraat 34 Sint-Gertrudiskerk Kerk Nieuwbouw en decoratie 1858-1859
Kampen, Koornmarkt 28 Bovenkerk of Sint-Nicolaaskerk Kerk Restauratieplan, restauratieadviezen en decoratie 1853, 1880-1902, 1909
Kerkhof Ruldoc Grafmonument Lauweriks Grafmonument Nieuwbouw 1869
Kerkrade, Heyendallaan 82 Abdijgebouwen en de Abdijkerk Rolduc Abdij Restauratie en decoratie 1853, 1891-1902
Kessel, Kerkplein 3 Onze-Lieve-Vrouwe-Geboortekerk Kerk Nieuwbouw 1869
Kloosterburen, Hoofdstraat 28 Sint-Willibrorduskerk Kerk Nieuwbouw en decoratie 1867-'69, '70, '83-'96, 1903-'04
Koningsbosch Sint Gotharduskerk Kerk Nieuwbouw 1863-1865 Bestaat niet meer
Kranenburg, Ruurloseweg Grafmonumenten en grafkapel Nieuwbouw 1848, 1853, 1863, 1865 en 1886
Kranenburg, Ruurloseweg Koetshuis Nieuwbouw ~1856
Kranenburg, Ruurloseweg 101-103 Sint-Antoniuskerk Kerk Nieuwbouw 1855-1856 en 1871
Langenboom, Dominicanenstraat 27 Dominicanenklooster Klooster Nieuwbouw 1867-1874 Gedeeltelijk verloren gegaan
Leeuwarden, Bonifatiusplein Sint-Bonifatiuskerk Kerk Nieuwbouw en decoratie 1882-1884 Torenspits tijdens orkaan afgewaaid in 1976, herbouwd in 1979/1980.
Lottum Sint Gertrudiskerk Kerk Restauratie en aanbouw 1862-1866 Bestaat niet meer
Lutjebroek, P J Jongstraat 45 Sint-Nicolaaskerk Kerk Nieuwbouw 1876-1877 Kruisbasiliek met achthoekige kruising.
Maasbracht, Hoofdstraat 7 Sint-Gertrudiskerk Kerk Aanbouw portaal 1867 Bestaat niet meer
Maasbree, Bij Dorpstraat 25 Sint-Aldegundiskerk Kerk, sacristie en pastorie Restauratie kerk en nieuwbouw sacristie en pastorie 1866-1867 Bestaat niet meer
Maastricht Sint-Servaasbasiliek Basiliek Restauratie en decoratie 1858-1908 Grotendeels verloren
Maastricht, Boschstraat 99 Sint-Matthiaskerk Kerk Restauratie 1860 en 1889
Maastricht, Wyck, Rechtstraat 2 Sint-Maritinuskerk Kerk Nieuwbouw en decoratie 1853-1959
Melick, Kerkberg Oude Sint-Andreaskerk Kerk Nieuwbouw 1866-1867 en 1882-1884 Bestaat niet meer
Netterden Sint-Walburgiskerk Kerk Renovatie 1875-1876
Nieuwstadt Johannes de Doperkerk Kerk Restauratie en decoratie 1862-1899 Bestaat niet meer
Nijmegen, Augustijnenstraat Sint-Augustinuskerk Kerk Nieuwbouw 1884-1886 Sterk beschadigd bij bombardement in 1944, afgebroken in 1947.
Nijmegen, Broerstraat Sint-Dominicuskerk Kerk Restauratie en aanbouw 1866-1868, 1877, 1879 en 1885 Bestaat niet meer
Nijmegen, Molenstraat 37 Sint-Ignatiuskerk Kerk Restauratie 15e-eeuws koor en nieuw hoofdaltaar 1858 Vervangen door nieuwe kerk.
Oeffelt, Kerkplein 3 Sint-Salvatorkerk Kerk Nieuwbouw en decoratie 1853-1954 In 1944 verwoest.
Ohé en Laak, Kerkstraat Bij 4 Onze-Lieve-Vrouwe Geboortekerk Kerk Decoratie 1865-1867
Oirschot, Markt 2 Kerk Sint Petrus' Banden Kerk Restauraties 1859, 1869, 1890-1914 Restauraties Cuypers verdwenen
Ospel, O.L. Vrouwestraat 38 Onze-Lieve-Vrouwekerk Kerk en pastorie Nieuwbouw 1865-1867
Oudenbosch, Markt 57 Basiliek van de H.H. Agatha en Barbara Basiliek Nieuwbouw 1861-1892 Voorgevel Van Swaaij
Ouderkerk aan de Amstel, Achterdijk 1 Sint-Urbanuskerk Kerk en pastorie Nieuwbouw 1864-1881
Pey, Kerkstraat 1 Onze Lieve Vrouw Onbevlekt Ontvangen Kerk Nieuwbouw 1855, 1860-1861
Posterholt, begraafplaats Grafkapel Geradts-Regout Grafkapel Ontwerp 1865
Posterholt, Burgemeester Gerardtstraat 51 Landhuis Aerwinkel Landhuis Nieuwbouw 1854
Posterholt, Hoofdstraat 53 Kapel Ursulinenklosster Kapel Nieuwbouw 1867 Bestaat niet meer
Roermond Bisschopskapel grafkapel Nieuwbouw 1887
Roermond, Andersonweg 2-8 Cuypershuis Roermond Woonhuis en Werkplaatsen Nieuwbouw 1850-53 Eigen huis. Tegenwoordig onderdeel van het Stedelijk Museum Roermond. H. Copijn (tuin). in 1932 verbouwd door J. Cuypers en J. Stuyt
Roermond, Grote Kerkstraat Sint- Christoffelkathedraal Kathedraal Restauratie, decoratie en nieuwbouw sacristie 1853, 1871, 1893-1895, 1907
Roermond, Kloosterwondstraat School voor de zusters van liefde School Nieuwbouw 1854 Bestaat niet meer
Roermond, Maaskade Veerhuis Nieuwbouw ~1850 Bestaat niet meer
Roermond, Markt 31 Stadhuis van Roermond Restauratie en interieurdecoratie 1852 Met hulp van H. Cuypers, J. Cuypers en J. Stienon
Roermond, Munsterplein1-3 Onze Lieve Vrouwe Munsterkerk Kerk Restauratie en decoratie 1850-55 en 1863-84 Met Henri Cuypers (polychromie) en J.H. Leeuw (beelden).
Roermond, Oude Kerkhof, Weg langs het Kerkhof Grafmonument van de familie Cuypers Grafmonument Nieuwbouw 1858, 1898
Roermond, Roersingel 4-6 Woonhuis Nieuwbouw 1852
Roermond, St. Jacob[1] Muziektent Nieuwbouw 1847 Bestaat niet meer
Roermond, Swalmerstraat 49 Woonhuis Nieuwbouw 1851
Roermond, Varkensmarkt Woonhuis Verbouwing 1850 Bestaat niet meer
Roermond, Weg langs het Kerkhof Oude Kerkhof Kerkhof Herinrichting kerkhof 1858
Rotterdam, Wijnhaven Onze-Lieve-Vrouwekerk Kerk Transept 1859 en 1905 transept vlak na 1900 afgebroken
Ruurlo, Groenloseweg 3 Sint-Willibrorduskerk Kerk en pastorie Nieuwbouw en decoratie 1868-1884
Sappemeer, Kleinemeer, Noorderstraat 152 Sint-Willibrorduskerk Kerk Nieuwbouw 1866-1871
Schijndel, Vicaris van Alphenstraat 16 Sint-Servatiuskerk Kerk Decoratie 1856
Sevenum Basisschool Basisschool Nieuwbouw 1862 In 1892 vervangen
Sint Odiliënberg, Frymerson Kasteel Frymerson Kasteel Aanbouw 1855-1863
Sint-Agatha, Kloosterlaan 22-26 Kerk van het Kruisherenklooster Kerk Restauratie en decoratie 1856-1858
Sittard, Kerkplein 1 Sint-Petrus' Stoel van Antiochiëkerk Kerk Restauratie toren 1861
Stevensweert Kasteel de Walborg Toilettorentje Aanbouw ~1850 Rond de Tweede Wereldoorlog in verval geraakt, ruïne in 1992 opgeruimd.
Stevensweert, Jan van Steffesplein 1 Gemeentehuis met school Nieuwbouw 1857 Later door J. Cuypers en P. Cuypers jr.verbouwd.
Swalmen Pastorie Swalmen Pastorie Nieuwbouw 1859
Thorn Gemeenteschool Thorn School Verbouwing 1864
Thorn, Sint Michaëlstraat 7 Sint-Michaëlstiftkerk Kerk Aanbouw 1863-1873
Ulft, J.F. Kennedyplein Sint-Petrus en Pauluskerk Kerk Nieuwbouw en decoratie 1859-1865 Bestaat niet meer
Valkenburg, Kerkstraat 18 H.H. Nicolaas en Barbara Kerk Aanbouw 1864, 1891 en 1904
Veghel Bernardinusgesticht Gesticht en kapel Nieuwbouw 1869-1870 Bestaat niet meer
Veghel, Deken van Miertstraat 2 Pastorie Nieuwbouw 1852 Bestaat niet meer
Veghel, Deken van Miertstraat 2 Nieuwe Sint-Lambertuskerk Kerk Nieuwbouw 1855-1862
Veghel, Deken van Miertstraat 8 Franciscanessenklooster Klooster en kapel Nieuwbouw 1864, 1869-1878
Veghel, Mr. van Coothstraat 1 Congregatiekapel Kapel Nieuwbouw 1890 Sinds 1981 moskee Turkse gemeenschap Veghel
Venlo kerk Onze Lieve Vrouw Onbevlekt Ontvangen Kerk 1913
Venlo Kapel van Onze Lieve Vrouwe van Genooi Kapel uitbreiding 1917
Venray Pastorie Nieuwbouw 1850 Bestaat niet meer
Venray Jerusalem Klooster Nieuwbouw 1855, 1863, 1888-1889 en 1917 Bestaat niet meer
Venray, Grote Markt 24 Sint Petrus' Bandenkerk Kerk Restauratie en Aanbouw 1861-1882 1896 Ingrepen niet meer zichtbaar
Vlaardingen, Hoogstraat 26 Johannes de Doperkerk Kerk en pastorie Nieuwbouw 1863-1867 kerk bestaat niet meer, maar toren staat er nog
Voor de Wereldtentoonstelling in Parijs Preekstoel Maak 1855 Kwam daarna in de Walburgiskerk in Arnhem. Bestaat niet meer.
Well, Grotestraat Sint-Vituskerk Kerk Nieuwe toren 1868-1870 Bestaat niet meer
Wereldtentoonstelling in 1876 in Fairmount Park, Philadelphia, VS Reukwaterfontein Fontein In opdracht 1876 In opdracht van de Koninklijke Arnhemsche Eau de Cologne-fabriek [2]
Zwolle gedenkteken Thomas a Kempis Gedenkteken 1919

Klik hier om terug te gaan naar de startpagina architecten    

                                         Design details: Paul Marsman© logo banner NG smal in hoogte